Tết Đoan Ngọ là một trong những lễ Tết truyền thống của người Việt, diễn ra vào ngày mùng 5 tháng 5 Âm lịch hàng năm và còn có một tên gọi khác là Tết Diệt Sâu Bọ. Vậy, có nên cúng mùng 5 tháng 5 Tết Đoan Ngọ không? Và những thứ cần chuẩn bị cho ngày Tết này là gì?
Cần thiết hay không?
Tết Đoan Ngọ là một dịp để thể hiện lòng thành kính với tổ tiên, cầu mong sức khỏe, bình an cho bản thân và gia đình. Việc cúng bái là một phần không thể thiếu trong phong tục tập quán của người Việt.
Tuy nhiên, việc cúng bái chỉ mang tính tâm linh, không bắt buộc. Mỗi người có thể lựa chọn việc cúng bái theo mong muốn và điều kiện của bản thân.
Phong tục cúng mùng 5 tháng 5 các vùng miền Việt Nam
Phong tục cúng Tết Đoan Ngọ có sự khác biệt ở mỗi vùng miền, thể hiện qua các mâm cúng và các hoạt động trong ngày lễ.
Miền Bắc
- Mâm cúng: Các loại trái cây như vải, dưa hấu, xoài, thanh long, mận,... bánh tro, rượu nếp, chè kê, cơm rượu, xôi gấc, hoa..
- Hoạt động: Ăn bánh tro, rượu nếp, thả diều, hái lá thuốc, tắm lá,…
Miền Trung
- Mâm cúng: Các loại trái cây: đu đủ, chuối, chôm chôm, xoài, nhãn.… Các món ăn: gà, vịt, bún, thịt nướng, cá nướng, bánh chưng, xôi, rựu….
- Hoạt động: Sau khi cúng tổ tiên, sẽ tụ họp gia đình, bạn bè, ăn uống, vui chơi, một số nơi có tục bắt thằn lằn bỏ vô chậu nước và rửa mặt cho các bé, giúp các bé thông minh, lanh lợi.
Miền Nam
- Mâm cúng: Các loại trái cây, bánh tro, rượu nếp, bánh ú Bá Trạng, xôi gấc, cơm rượu, gà, vịt, hoa….
- Hoạt động: Ăn bánh tro, bánh ú, rượu nếp, treo bó lá và gai xương rồng để diệt sâu bọ.
Riêng ở Miền Tây phong tục này ít được quan tâm có lẽ vì ngày mồng 5 tháng 5 gần với ngày tết của Người Khơ Me là số đông người dân thuộc các tỉnh Sóc Trăng, Trà Vinh, An Giang. đó là vào tháng 3 âm lịch, nên Tết Đoan Ngọ ở Miền Tây ít được quan tâm và hưởng ứng.
- Ngoài ra, ở một số địa phương còn có những phong tục tập quán riêng biệt khác trong ngày Tết Đoan Ngọ.
Những thứ cần chuẩn bị
Nếu bạn muốn cúng Tết Đoan Ngọ, bạn có thể chuẩn bị những thứ sau:
- Lễ vật:
- Trái cây: Nên chọn những loại trái cây có màu sắc tươi sáng, tượng trưng cho sự may mắn như: vải, dưa hấu, xoài, thanh long, mận,...
- Bánh tro: Bánh tro là món ăn đặc trưng của ngày Tết Đoan Ngọ. Bánh tro có vị ngọt dịu, thanh mát, giúp thanh lọc cơ thể.
- Rượu nếp: Rượu nếp là thức uống không thể thiếu trong mâm cúng Tết Đoan Ngọ. Rượu nếp được nấu từ nếp cái hoa vàng, có vị cay nồng, giúp kích thích tiêu hóa.
- Cơm rượu: Cơm rượu là món ăn được làm từ nếp nương, men rượu và đường. Cơm rượu có vị ngọt, thơm, giúp bồi bổ sức khỏe.
- Hoa tươi: Nên chọn những loại hoa có màu sắc tươi sáng như hoa sen, hoa hồng, hoa cúc,...
- Dụng cụ cúng bái:
- Lư hương:
- Nến:
- Giấy tiền vàng mã:
- Bát đĩa, chénTết Đoan Ngọ cúng vào giờ
Tết Đoan Ngọ cúng vào giờ nào?
Trước tiên bạn phải xem lịch vạn niên trên điện thoại, trên đồng hồ, trên mạng hoặc trên cuốn lịch treo tường để xác định xem tết Đoan Ngọ Mùng 5 tháng 5 vào ngày nào, thứ mấy, để kịp chuẩn bị và không bị bỏ lỡ.
Tết Đoan Ngọ thường được cúng vào buổi trưa, cụ thể là giờ Ngọ (từ 11h trưa đến 13h chiều) ngày mùng 5 tháng 5 Âm lịch. Tuy nhiên, tùy vào điều kiện của mỗi gia đình, bạn có thể cúng vào buổi sáng sớm, miễn là trong khung giờ hoàng đạo.
LƯU Ý
- Mâm cúng có thể thay đổi tùy theo điều kiện kinh tế và phong tục tập quán của từng gia đình.
- Bạn có thể chuẩn bị mâm cúng đơn giản hoặc cầu kỳ tùy theo điều kiện của bản thân.
- Nên đặt mâm cúng ở nơi trang trọng, sạch sẽ.
- Sau khi cúng xong, bạn nên đốt giấy tiền vàng mã và ăn các lễ vật.
- Ngày nay, nhiều người trẻ tuổi không còn quan tâm đến phong tục cúng Tết Đoan Ngọ. Tuy nhiên, đây vẫn là một nét đẹp văn hóa cần được gìn giữ và phát huy.